کلرپیریفوس اتیل

آفتکش کلرپیریفوس در بازار با نام تجاری دورسیانDurshan وجود دارد. کلرپیریفوس اتیل از گروه حشره کش های فسفره آلی وزیر گروه اسید فسفروتیوییک با خاصیت غیر سیستمیک واثر تماسی،گوارشی وتنفسی (تدخینی) برای کنترل طیف وسیعی از آفات کشاورزی، خانگی وهمچنین ضدعفونی خاک استفاده می شود. این ترکیب به صورت امولسیون۴۰/۸ % EC فرموله می شود.دوام سم در خاک۳-۴ ماه است. سمیت این ترکیب برای انسان وجانوران خونگرم بسیار زیاد است ۴۰/۸ % EC برای زنبور عسل نیز ایجاد حساسیت می کند.

مکانیسم اثر
کلرپیریفوس اتیل حشره کش وکنه کش تماسی، گوارشی وتنفسی است(تدخینی) که از طریق ریشه وبرگ جذب می شود ولی چون به مقدار کم در آب حل می شود، خاصیت غیر سیستمیک دارد. توانایی این سم در مهارآنزیم کولین استراز درسیستم عصبی جانوران است. استیل کولین بعنوان ناقل پیام عصبی در فضای بین سیناپسی عمل می کند وموجب تحریک آکسون بعدی م یشود. کلرپیریفوس اتیل در بدن حشره موجب تجمع آن در سیناپس شده درنتیجه تحریک رشته عصبی بعدی به صورت مستمر ادامه می یابد، چون آنزیم کولین استراز لازم برای تجزیه استیل کولین در فضای بین سیناپسی وحذف این تحریک مستمر بواسطه کلرپیریفوس اتیل بلوکه شده است.

موارد مصرف
کلرپیریفوس اتیل به منظور کنترل لارو وحشره بالغ سخت بالپوشان، دوبالان، جوربالان، وبال پولک داران در خاک با شاخ وبرگ گیاهان در دامنه وسیعی از محصولات شامل: دانه داران، هسته داران، مرکبات، میوه های آجیلی، توت فرنگی، انجیر، موز، انگور، سبزیجا ت وصیفی جات، سیب زمینی، چغندر، توتون، سویا، آفتابگردان، نخودفرنگی، برنج، پنبه، یونجه، گندم ، جو، ذرت، سورگوم، مارچوبه، گیاهان زینتی، قارچ های خوراکی، چمن، درختان ودرختچه های جنگلی بکار می رود. چون بخارات سمی این ترکیب در خاک نفوذ می کند موجب ازبین رفتن آفات خاکزی (نظیر لارو، شب پره، زمستانه، کک ، چغندر، کرم مفتولی و…..) می شود. به منظور کنترل اینگونه آفات می توان بنابر توصیه، با استفاده از۲۰-۳۰ کیلوگرم سبوس به همراه۱۰-۲۰ لیتر آ ب و۱/۵ لیتر کلرپیریفوس اتیل در هکتار طعمه مسموم تهیه نمود. چون این ترکیب سیستمیک نیست محلول پاشی بایستی به نحوی صورت پذیرد که لایه از سم صورت کامل روی گیاه قرار گیرد.

سازگاری واختلاط
کلرپیریفروس اتیل در غلضت های توصیه شده با گیاهان ذکر شده سازگاری خوبی دارد ولی خارج از دز توصیه شده روی کاملیا، آزلیا، گل سرخ و بنت قنسول حساسیت شدید دارد. روی خربزه مشهدی هم احتمال بروز حساسیت دارد وروی بقیه ارقام خربزه نیز باید یک لیتر درهکتار بکار رود. کلرپیریفوس اتیل در محیط های خنثی واسیدی ضعیف، پایداری خوبی دارد ولی در محیط های قلیایی قوی هیدرولیز می شود درنتیجه با ترکیبات قلیایی قابل اختلاط نیست. این ترکیب روی مس وبرنج خورندگی دارد.